Slotakkoord klinkt bij orgelbouwer S. de Wit & Zn

7 maart 2023 om 11:43 Winkels

NIEUW-VENNEP De winkel met elektronische orgels is al gesloten en medewerkers hebben andere werkgevers. Wel gaan nog tot de zomer de werkzaamheden voor het orgelbedrijf door, maar op 30 juni klinkt definitief het slotakkoord voor orgelbouwer S. de Wit & Zn in de Madeliefstraat. 

Met de sluiting van deze orgel- en pianozaak verdwijnt na ruim 80 jaar een prominent bedrijf uit het dorp en een gevestigde naam in Nederland. Het was kort voor de Tweede Wereldoorlog, dat Sipke de Wit begon met de bouw en onderhoud van pijporgels. Zoon Joost, die het bedrijf van zijn vader overnam, kan er uren over vertellen. 

ONDERWIJS 

“Mijn vader was eigenlijk opgeleid voor onderwijzer, maar omdat er hier toen in het onderwijs geen werk te vinden was, werd hij orgelbouwer. Hij begon begin 1940 met een orgelbouwbedrijf in Badhoevedorp. Het bedrijf had op een gegeven moment wel vijftien werknemers. In de jaren 60 ging hij alsnog het onderwijs in en verhuisde hij naar Nijkerkerveen. Na een aantal jaren keerde het gezin terug naar Haarlemmermeer op verzoek van goede vriend Herbert Vissers, van de Vicon, die zei: ‘Sipke we hebben je nodig in Nieuw-Vennep, op de School met de Bijbel’. Daar werd hij leraar techniek voor de 7de en 8ste klassen van het VGLO, waar kinderen onder andere werden opgeleid tot timmerman.” Omdat het hart van Sipke lag bij orgels bleef hij daarnaast echter ook steeds bezig met de pijporgels. “Hij bouwde zelfs een nieuw orgel voor een kerk in Brazilië.”  

GROEI 

Zoon Joost, die in Amsterdam de meubelvakschool volgde, is met zijn vader gaan samenwerken. “Een aantal jaren combineerde ik de school met de orgelbouw. In 1968 begonnen we een werkplaats in de garage en de schuur in de Van Barenstraat.” 

Het ging goed samen en het bedrijfje groeide in rap tempo. In 1971 verhuisde de werkplaats naar de Madeliefstraat 12. “Later hebben we de winkel laten bouwen met twee woningen erboven. Achter de winkel kregen veel Vennepse kinderen pianoles voor wat nu C-punt is. Er kwamen ook werknemers bij. In het bedrijf zijn naast Joost ook zijn broers Kees en Jan en zoon Udo werkzaam. Medewerker Martin is nu ook al meer dan 40 jaar bij de zaak. Verder zijn er drie pianostemmers. In de winkel begonnen we met de verkoop van elektronische orgels en piano’s en na de jaren 80 verkochten we veel Johannus-orgels. Pijporgels van De Wit bouwden een naam op en staan ook in kerken en bij particulieren buiten onze landsgrenzen, zoals in Frankrijk en Duitsland. 

KLANK 

“Ieder pijporgel heeft een eigen specifiek geluid, zoals barok, romantisch of stoer. Het mooiste aan het vak vind ik de klank. Die heeft me het meest beziggehouden. Ik wilde een totaalgeluid creëren wat het dichtst bij me stond.” Uw verslaggever krijgt ook een interessante uitleg hoe orgelpijpen, zowel houten, koperen en tinnen, worden gestemd. “Orgelbouw is een heel mooi vak met vele facetten. Ik ben voor de klank van de pijpen en de intonatie, mijn zoon Udo is een bouwer.” De orgelbouw heeft volgens Joost een enorme ontwikkeling doorgemaakt, mede dankzij de elektronica, waardoor een organist behalve aan het orgel nu ook op afstand kan spelen. “Ik werk samen met mijn broer Jan, hij is voor het houtwerk. Broer Kees doet het elektronische deel. Udo en ik zijn veel op pad voor installatie en onderhoud. Het is een apart wereldje, waarin we ook hele specifieke opdrachten krijgen. Onlangs hadden we grote klussen in Meppel en Veenendaal en hebben we het oudste orgel in Spaarndam, uit 1760, mogen restaureren.” 

LEUK 

“Het is nu een tijd dat het niet zo makkelijk gaat. Veel kerken sluiten en veel orgelbouwers in Nederland schuiven bij elkaar in. Ze bundelen kennis en mankracht. De muziek in kerken verandert soms ook, dan spelen er bands. De reden dat we nu stoppen is vooral onze leeftijd. Drie van onze huidige vijf mensen zijn pensioengerechtigd en opvolging in je eentje is niet goed mogelijk. Veel jongeren gaan ook liever de ICT in dan de kerkorgelbouw. Het was een leuk clubje, maar voor kerkorgelbouw heb je minimaal vijf mensen nodig.” Udo vult aan: “Alleen begin ik niets. Ik ben enkel orgelbouwer en elektropneumatiek is bekend terrein voor me. Daarom ga ik verder bij collega Adema in Hillegom, de oudste orgelbouwer van ons land.

DANK

Een prachtige gerestaureerde Bechstein vleugel uit 1860 staat nog te pronken in de showroom, evenals diverse piano’s en (pijp)orgels. De hoop is er nog een koper voor te vinden. “Dagelijks krijgen we e-mails van mensen die het jammer vinden dat we sluiten. Er kwamen op zaterdag vaak organisten uit het hele land op de koffie om daarna eens lekker te spelen. Gelukkig hebben we voor alle gelederen van het bedrijf een goed onderkomen gevonden. Mensen moeten wel iets verder weg, maar het is niet anders. Wij willen onze klanten hartelijk danken voor het al die jaren in ons gestelde vertrouwen.” Orgelbouwer De Wit is nog tot 30 juni bereikbaar. Info: www.sdewit.nl.